פֿאַר אונדז ייִדן איז עס נישט קיין נײַעס, אונדזער געשיכטע באָדט זיך אין שחיטות. פֿאַר די פֿראַנצויזן איז עס אַ וועק־זייגער, נאָך היטלערן — אַ נײַע צרה. גאַנץ אייראָפּע איז אָנגעגריפֿן מיטן זעלבן ווירוס — אַנטי־אַמעריקע, שׂינאת־ישׂראל, אַ ביין אין האַלדז! וואָס טויג אונדז די דעמאָקראַטיע, וואָס טויג אונדז דער ליבעראַליזם, ווער דאַרף מענטשן־רעכט, פֿרויען־רעכט, דערציִונג, ביבליאָטעקן, מוזייען, צײַטונגען און צום סוף, „שאַרלי‟; אַ זשורנאַל, וואָס ווייסט נישט פֿון קיין צאַמען, זייער שטעלונג לגבי רעליגיעס, פֿרײַע מיינונגס־אויסטויש מיטן באַדראָען יעדן וואָס שטימט נישט אײַן מיט דער אויפֿוואַכונג פֿונעם 17טן יאָרהונדערט.
מיר ייִדן ספּעציאַליזירן זיך אין קריטיק, מיר האָבן אַמאָל פֿאַרמאָגט אין ניו־יאָרק אַ הומאָריסטיש בלאַט פֿון 1909 ביז די שפּעטע צוואַנציקער יאָרן, מיט אַ מענגע ממזרישע, גנבֿישע, זעלבסט־דעפּריקירנדיקע אילוסטראַציעס. דאָרט האָט מען קריטיקירט די פֿרומע, די פֿרײַ־דענקער, דעם רעדאַקטער פֿונעם „פֿאָרווערטס‟ — אַב. קאַהאַן, מיט די פּאַרטײען פֿון רעכטס ביז לינקס. די צײַטונג האָט פֿאַרמאָגט אַ פּלעיאַדע ייִדישע הומאָריסטן, זשורנאַליסטן, פֿעליעטאָניסטן, פּאָעטן און באַרימטע פּראָזאָיִקער.
מען האָט חוזק געמאַכט פֿון די יוניאָן־פֿירער, די וועלט־פּאָליטיקער, אילוסטרירט די אָנפֿאַלן מיט די פּאָגראָמען אויף ייִדן אין אייראָפּע, מען האָט געטאַדלט די פּאָליאַקן, אוקראַיִנער, דײַטשן, די אַלטע אימיגראַנטן אין אַמעריקע, וואָס האָבן געוואָלט פּטור ווערן פֿון די נײַע אימיגראַנטן; נישט געווען קיין טעמעס, וואָס זיי האָבן נישט אָנגערירט. ס’איז אָבער קיינעם נישט אײַנגעפֿאַלן, אַז מ’קען דעם „גרויסן קונדס‟ מאַכן מיט אַ קאָפּ נידעריקער, און אויסהרגענען די גאַנצע רעדאַקציע.
און ווי די יאָרהונדערטער זאָלן זיך נישט בײַטן, איז עס אָבער כּמעט יעדעס מאָל גענייגט צום ביטערן, בעת די פֿעלקער פֿון דער וועלט ציטערן הײַנט פֿאַר דער איסלאַמישער אײַנבירגערונג אין ס’רובֿ אייראָפּעיִשע לענדער. עס איז געקומען אַ צײַט, ווען אַ סך פֿון זיי ציטערן איבערצוטרעטן די שוועל פֿון די אַראַבישע געגנטן אין יענע געגנטן.
דער אייראָפּעיִשער אַנטיסעמיטיזם איז אַ סוד פֿאַר גאַנץ בראָד, און לאָמיר נישט פֿאַרגעסן, אַז גאַנץ אייראָפּע איז שולדיק אין אונדזער אומקום אין צײַט פֿונעם חורבן, אַרײַנגערעכנט פֿראַנקרײַך, וואָס ליגט הײַנט אײַנגעלייגט, ווי אַ טשוטשעלע, און ציטערט אין די הויזן.
זיץ איך אַזוי אין אַ יאַפּאַנישן רעסטאָראַן דאָ אין פֿלאָרידע, מיט פֿיר גאָר אַנשטענדיקע דאַמעס, אַחינו־בני־ישׂראל, צוויי ישׂראלדיקע פֿרויען, אַמאָליקע קיבוצניטשקעס, וווינען שוין הײַנט אין שיקאַגע איבער צוואַנציק יאָר, און ביידע האַלטן זיך דאָרט צוזאַמען.
איינע פֿון זיי דערציילט, ווי נאָך איר געבורט אינעם קיבוץ גיט מען אַרײַן די עופֿעלעך אין אַ קינדער־היים, וווּ עס פּאַסן אויף אויף זיי קיבוצישע אָנגעשטעלטע. זיי שלאָפֿן, עסן, שפּילן און לערנען זיך אין דער קיבוצישער קינדערהיים. די עלטערן קומען זיי באַזוכן, ווען עס קומט פֿאָר אַן „עלטערן־טאָג.‟
[…]
Read more: http://yiddish.forward.com/articles/184562/ikh-bin-charlie/?p=all#ixzz3POb1cfyH
