דער תּל־אָבֿיבֿער פּראָפֿעסאָר־היסטאָריקער שלמה זאַנד האָט באַקומען אַ רעפּוטאַציע פֿון אַ שרײַבער אַ כוליגאַן, ווען ער האָט אַרויסגעגעבן אינעם יאָר 2009 זײַן בוך מיטן נאָמען „ווען און ווי אַזוי איז דאָס ייִדישע פֿאָלק דערפֿונדן געוואָרן?‟, וווּ ער דערקלערט, אַז ייִדן זענען בעצם אַ רעליגיזע גרופּע, און אַז דאָס פֿאַראייניקטע ייִדישע פֿאָלק ווי אַ וועלטלעכע נאַציע איז אַ מאָדערנע פֿיקציע, אויסגעטראַכט דורך די ציוניסטן. דאָס בוך האָט אַרויסגערופֿן אַ כוואַליע שאַרפֿע אָפּרופֿן, פֿון שבֿחים ביזן הימל ביז פֿאַרביסענע באַשולדיקונגען אין זעלבסט־שׂינאה. זאַנדס חידוש איז באַשטאַנען אינעם פּראָוואָקאַטיוון נאָמען און דעם אויסקלײַב פֿונעם מאַטעריאַל. דער עצם־געדאַנק, אַז די טראַדיציאָנעלע ייִדישקייט איז באַגרינדעט אויפֿן זײַן אַ שומר־תּורה־ומיצוות, איז, אַוודאי, נישט קיין נאָווינע.
מיט אַ יאָר צוריק, האָט זאַנד אַרויסגעגעבן נאָך אַ בוך, וואָס הייסט „די דערפֿינדונג פֿון ארץ־ישׂראל‟. דאָרטן דערקלערט ער, אַז אין דער טראַדיציאָנעלער ייִדישקייט ווערט ארץ־ישׂראל באַטראַכט ווי דאָס הייליקע לאַנד, פֿאַרבונדן מיט דער ייִדישער אמונה אין ביאת־המשיח, וועלכע האָט נישט קיין שײַכות צום ישׂראלדיקן נאַציאָנאַליזם.
נישט לאַנג צוריק, איז אַרויס דער לעצטער טייל פֿון זאַנדס טרילאָגיע, וואָס טראָגט אַ באַזונדערס „כוליגאַנישן‟ נאָמען: „ווי אַזוי און פֿאַרוואָס איך בין געוואָרן אויס ייִד‟. דער פּראָפֿעסאָר דערציילט דאָרטן וועגן זײַן פּערזענלעכער באַציִונג צו דער ייִדישער טראַדיציע און קולטור, און דערקלערט, פֿאַרוואָס ער קאָן זיך נישט ערנסט האַלטן פֿאַר אַ ייִד.
פֿאַרשטייט זיך, האָט דאָס בוך צוגעצויגן דעם אויפֿמערק סײַ פֿון די אַנטיסעמיטן, סײַ פֿון די ישׂראלדיקע רעכטע פּאַטריאָטן. בלויז אייניקע פֿון די, וואָס האָבן אָנגעהויבן גוואַלדעווען אין דער פּרעסע און אויף דער אינטערנעץ, האָבן אָבער איבערגעלייענט דאָס בוך ווי געהעריק אויף העברעיִש אָדער פֿראַנצויזיש. נישט לאַנג צוריק איז אַרויס אַ רוסישע איבערזעצונג פֿון אַלכּסנדר עטערמאַן, באַגלייט מיט עטערמאַנס אייגענעם קאָמענטאַר און אַ שאַרף אַנטי־רעליגיעזער הקדמה.
פֿאַרוואָס זשע האָט זאַנד באַשלאָסן זיך אָפּצוזאָגן פֿון דער ייִדישער אידענטיפֿיקאַציע? צו אַנטיסעמיטיזם אָדער זעלבסט־שׂינאה האָט עס נישט קיין שײַכות. אַדרבה, דאָס בוך איז געווידמעט דעם גרויסן ייִדישן טוער און דענקער וולאַדימיר מעדעם. דער פּראָפֿעסאָר איז געבוירן געוואָרן אינעם יאָר 1946 אין לינץ, עסטרײַך. זײַנע עלטערן, פּוילישע ייִדן פֿון דער שארית־הפּליטה, האָבן מיט אים גערעדט אויף ייִדיש. אינעם יאָר 1948 איז ער אַוועקגעפֿאָרן מיט זײַן משפּחה קיין יפֿו, וווּ ער איז דערצויגן געוואָרן ווי אַ וועלטלעכער לינקער ישׂראלי.
במשך פֿון דער צײַט, האָט זאַנד פֿאַרשטאַנען, אַז די וועלטלעכע ישׂראלדיקע קולטור האָט ווייניק צו טאָן מיט דער ייִדישער קולטור פֿון זײַנע קינדער־יאָרן. אַנשטאָט דעם באַגריף „דאָס ייִדישע פֿאָלק‟, דערמאָנט ער כּסדר „דאָס פֿאָלק פֿון ייִדיש‟. להיפּוך, שטעלן די ישׂראלים מיט זיך פֿאָר אַ נײַע נאַציע, וואָס האָט ווייניק צו טאָן מיט דער פֿאַרמלחמהדיקער ייִדישער קולטור. זאַנד איז אויפֿגעוואַקסן פֿון קינדווײַז אָן ווי אַ פּרינציפּיעלער אַטעיִסט; ייִדיש האָט ער, צו ביסלעך, כּמעט אינגאַנצן פֿאַרגעסן. ווי באַלד ער איז נישט פֿרום און נישט אַ ייִדיש־רעדער — האָט ער געמאַכט דעם אויספֿיר, אַז ער איז דווקא אַ ישׂראלי — און נישט אַ ייִד. אָן רעליגיע און אָן דער טראַדיציאָנעלער ייִדישער שפּראַך — נישט דער מאָדערנער העברעיִש, דאָס לשון פֿון דער נײַער ישׂראלדיקער נאַציע — האָט פֿאַר אים ייִדישקייט נישט קיין זין און נישט קיין ווערט.
[…]
Read more: http://yiddish.forward.com/articles/174458/scandalist-or-yiddishist/#ixzz2qhTakiiA
