העכער הונדערט יאָר צוריק איז פּעטערבורג געװען די קולטורעלע הױפּטשטאָט פֿונעם רוסישן ייִדנטום. עד־היום בלײַבן אַזעלכע פּעריאָדישע אױסגאַבעס װי „װאָסכאָד‟, „יעװרײסקאַיאַ סטאַרינאַ‟ אױף רוסיש, „דאָס ייִדישע פֿאָלקסבלאַט‟ און „דער פֿרײַנד‟ אױף ייִדיש דער הױפּט־מקור פֿאַר היסטאָרישע פֿאָרשונגען װעגן דעם ייִדישן לעבן אין דער אַמאָליקער רוסישער אימפּעריע. נאָך דער רעװאָלוציע האָט די סאָװעטישע מאַכט חרובֿ געמאַכט די ייִדישע קולטורעלע סבֿיבֿה. דער לעצטער קרבן פֿון סטאַלינס גזירות איז געװען דער ליטעראַטור־היסטאָריקער ישׂראל צינבערג. זינט די סוף 1930ער יאָרן זײַנען אינעם סאָװעטישן לענינגראַד פֿאַרבליבן בלױז אַ פּאָר פֿאָרשער פֿון אוראַלטע סעמיטישע שפּראַכן און היטער פֿון די װערטפֿולע העברעיִשע כּתבֿ־ידן און ביכער אין די ביבליאָטעקן.
דער אױפֿלעב פֿון דער ייִדישער קולטורעלער אַקטיװיטעט האָט זיך אָנגעהױבן אין די 1980ער יאָרן, און אין די פֿאַרגאַנגענע פּאָר צענדליק יאָר איז פּעטערבורג װידער געװאָרן אַ חשובֿער צענטער פֿון ייִדישער קולטור און פֿאָרשונג אין רוסלאַנד. װי עס פּאַסט פֿאַר אַזאַ סטאַטוס, פֿאַרמאָגט די שטאָט אַן אַקאַדעמישע פּעריאָדישע פּובליקאַציע, מיטן למדנישן לאַטײַנישן טיטל „יודאַיִקאַ פּעטראָפּאָליטאַנאַ‟. עד־היום זײַנען דערשינען פֿיר נומערן פֿונעם דאָזיקן זשורנאַל (זײ זײַנען צוטריטלעך אױף דער אינטערנעץ), און עס לאָזט זיך שױן אַרומרעדן זײַן פּראָפֿיל און קװאַליטעט. דער זשורנאַל האָט אַ ברײטן טעמאַטישן, כראָנאָלאָגישן און געאָגראַפֿישן דיאַפּאַזאָן, פֿון תּ״כישע און תּלמודישע שטודיעס ביז ייִדישער לינגװיסטיק. די רעדאַקציע באַמיט זיך צו גרופּירן אָט די כּל־מיני אַרטיקלען אין טעמאַטישע בלאָקן, און די טעמעס פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור און שפּראַך פֿאַרנעמען דערין אַ חשובֿ אָרט.
אינעם ערשטן נומער (2013) געפֿינט מען אַן אינטערעסאַנטן פֿאַרגלײַכיקן אַנאַליז פֿונעם ייִדישן אָריגינאַל און דער ענגלישער איבערזעצונג פֿון יצחק באַשעװיסעס ראָמאַן „די געשיכטע פֿון אַ ליבע‟, װאָס הײסט אױף ענגליש, „שׂונאים‟. דער ראָמאַן איז לכתּחילה דערשינען מיט המשכים אין „פֿאָרװערטס‟ אין 1966 און איז אַרױס אין אַ געקירצטן ענגלישן נוסח אין 1972. װי עס דערמאָנט זיך עליזה שעװרין, די איבערזעצערין פֿונעם ראָמאַן, זײַנען אַלע קירצונגען געמאַכט געװאָרן דורך די רעדאַקטאָרן פֿונעם פֿאַרלאַג „פֿאַראַר, סטראַוס און זשיראָ‟, װאָס צו זיי האָבן געהערט די רעכט אױף באַשעװיסעס ענגלישע איבערזעצונגען. אױף ייִדיש איז דער דאָזיקער ראָמאַן קײן מאָל ניט אַרױס װי אַ בוך.
