איינע פֿון די אָן אַ שיעור ייִדישע זכרונות, וואָס איך האָב פֿון מײַנע קינדער־יאָרן, איז דאָס טאָג־טעגלעכע שפּילן ייִדישע פּלאַטעס. דער פֿאָנאָגראַף איז נישט געשטאַנען אין עפּעס אַ זײַטיקן צימער, נאָר דווקא אינעם סאַמע געזעלשאַפֿטלעכן אָרט פֿון הויז: אין עסצימער. סײַ בײַ טאָג, סײַ אין אָוונט, אַז ס׳האָט זיך עמעצן פֿאַרגלוסט, האָט ער אָדער זי אָנגעשטעלט אַ פּלאַטע.
איין פּלאַטע וואָס מיר אַלע, די עלטערן און די קינדער, פֿלעגן אָפֿט הערן, איז געווען הערץ גראָסבאַרדס רעציטאַציעס פֿון די משלים פֿון אליעזר שטיינבאַרג. כאָטש איך האָב דעמאָלט נישט אַזוי גוט פֿאַרשטאַנען דעם מיין פֿון די משלים — שטיינבאַרגס לשון איז רײַך מיט רמזים פֿון דער תּורה, וואָס איך האָב אין מײַן יוגנט ווייניק געקענט — האָב איך הנאה געהאַט ווי גראָסבאַרד שפּילט אויס אַלע ראָלעס אויף אַ דראַמאַטישן, און אָפֿט מאָל — הומאָריסטישן אופֿן. ווען ער מאַכט זיך פֿאַר אַ קאַץ, למשל, מיאַוקעט ער צו, און ווען איינער אַ פּאַרשוין האָט פֿאַר עפּעס מורא, קען מען ממש דערהערן דעם ציטער אין גראָסבאַרדס קול.
הײַנט האָט זעלטן ווער אַ פֿאָנאָגראַף, און קיין קאָמפּאַקט־דיסקן פֿון הערץ גראָסבאַרד זענען דערווײַל נישטאָ. לעצטנס, איז אָבער געשאַפֿן געוואָרן אַ וועבזײַט, וווּ מע קען הערן אַ גאַנצע ריי פֿון הערץ גראָסבאַרדס וואָרט־קאָנצערטן, פּראָפֿעסיאָנעל דיגיטאַליזירט, אַזוי אַז די קלאַנג־קוואַליטעט פֿון די רעקאָרדירונגען איז אויסגעצייכנט.
די וועבזײַט, The Grosbard Project
גיט איבער נישט בלויז שטיינבאַרגס משלים, אָבער אויך די לידער פֿון א. לוצקי, משה־לייב האַלפּערין, משה קולבאַק, איציק מאַנגער, יעקבֿ גלאַטשטיין און אַנדערע. יעדעס ליד ווערט באַגלייט מיטן טעקסט, אַזוי אַז דער צוהערער קען עס גלײַכצײַטיק לייענען און הערן.
ד״ר אַגי לעגוטקאָ, לעקטאָרין פֿון ייִדיש אין קאָלאָמביע־אוניווערסיטעט, און די שאַפֿערין פֿון דער וועבזײַט, האָט געזאָגט דעם „פֿאָרווערטס‟, אַז זי האָט שוין אָנגעהויבן ניצן די רעקאָרדירונגען אין איר מיטעלן ייִדיש־קלאַס. „איך האָב פֿאַר זיי געשפּילט א. לוצקיס ׳חתונה׳, און די סטודענטן האָבן גרויס הנאה געהאַט,‟ האָט זי געזאָגט. „זיי איז ספּעציעל געפֿעלן געוואָרן, וואָס ער רעדט אַזוי קלאָר און פּאַמעלעך.‟ נאָך דעם ווי די סטודענטן האָבן עס געהערט עטלעכע מאָל, האָבן זיי דאָס ליד אַליין אויפֿגעפֿירט און רעקאָרדירט.
די אינספּיראַציע דורכצופֿירן דעם „גראָסבאַרד־פּראָיעקט‟ איז אַרויסגעקומען פֿון ד״ר דוד ראָסקעס, פּראָפֿעסאָר פֿון ייִדישער ליטעראַטור אין ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר. בעת דער קאָנפֿערענץ Jewspeak and Its Aftermath: Speech and Orality in Modern Jewish Discourse דעם פֿאַרגאַנגענעם אָקטאָבער, וווּ מע האָט געהערט אַ צאָל רעפֿעראַטן וועגן דעם גערעדטן ייִדיש, האָט ראָסקעס פֿאָרגעלייגט, אַז מע זאָל געפֿינען אַן אופֿן ווי אַזוי צו באַקענען די הײַנטיקע ייִדיש־סטודענטן מיט די וואָרט־קאָנצערטן פֿון הערץ גראָסבאַרד, ווײַל זיי זענען אַן אויסערגעוויינטלעכער מיטל צו ווײַזן, ווי אַזוי עס קלינגט אַן עכטע ייִדישע אינטאָנאַציע. „איך האָב זיך שוין פֿון לאַנג אינטערעסירט מיט אַזאַ פּראָיעקט, און רעדנדיק מיט אַגי לעגוטקאָ, איז מיר אײַנגעפֿאַלן, אַז זי איז דווקא דער פּאַסיקסטער מענטש.‟
