יעדעס יאָר געווינען אַ צענדליק מענטשן איבער אַמעריקע די „נאַציאָנאַלע ירושה־סטיפּענדיע‟ פֿאַר זייער בײַטראָג צום פֿאַרשפּרייטן און אויפֿהאַלטן די פֿאָלקס־קונסט אין לאַנד. דער כּבֿוד, וואָס ווערט צעטיילט פֿונעם „נאַציאָנאַלן עולמות־פֿאָנד פֿאַר קונסט‟ (National Endowment for the Arts) איז דער חשובֿסטער פֿאַר מײַסטער־פֿאָלקס־קינסטלער. יעדער געווינער באַקומט 25 טויזנט דאָלער, און באַטייליקט זיך סײַ אין דעם באַנקעט אין דער נאַציאָנאַלער „קאָנגרעס־ביבליאָטעק‟, סײַ אין אַ גרויסן קאָנצערט אין וואַשינגטאָן, וואָס מע קען הערן אויף דעם ראַדיאָ. דאָס יאָר האָט געוווּנען מיישקע (מײַקל) אַלפּערט די סטיפּענדיע פֿאַר זײַן בײַטראָג צו ייִדישן פֿאָלקסגעזאַנג, מוזיק און טענץ.
מיישקע אַלפּערט איז נישט דער ערשטער פֿון דער ייִדישער מוזיקאַלישער וועלט צו געווינען דעם פּריז, אָבער ער איז דער ייִנגסטער. געוויינטלעך זײַנען די געווינער אין זייערע 70ער און 80ער יאָרן. אַלפּערט איז געבוירן געוואָרן אין 1954 אין לאָס־אַנדזשעלעס און האָט אַ סך צײַט פֿאַרבראַכט מיט דער משפּחה אין באָסטאָן. דער טאַטע איז געווען אַ ליטוואַק (דערפֿאַר רופֿט מען אים „מיישקע‟ און נישט „משה”), און זײַן מאַמע איז געבוירן געוואָרן אין אַמעריקע, אָבער האָט געשטאַמט פֿון דער בוקעווינע. אין אוניווערסיטעט איז ער צוגעצויגן געוואָרן צום פֿאָלקלאָר פֿון די באַלקאַנישע לענדער, און איז געפֿאָרן קיין יוגאָסלאַוויע זיך צו לערנען זייער מוזיק און טענץ.
נאָך אַ טאַלאַנט, אַגבֿ, פֿאַרמאָגט אַלפּערט — ער לערנט זיך אויס שפּראַכן ווי אַ וואַסער — רוסיש, פּויליש, שפּאַניש, סערבאָ־קראָאַטיש, איטאַליעניש — אַן ערך 20 לשונות, און ער רעדט זיי כּמעט אָן אַן אַקצענט. אין לאָס־אַנדזשעלעס האָט ער אָנגעהויבן צו פֿאָרשן די ייִדישע מוזיק בײַם עלטערן דור, און איז געקומען קיין ניו־יאָרק אין 1979 פּונקט אין דער צײַט, ווען דער אינטערעס צו קלעזמער־מוזיק האָט זיך אָנגעהויבן. ער האָט געהאָלפֿן צו גרינדן די גרופּע „קאַפּעליע‟; די ערשטע קלעזמער־קאַפּעליע פֿון דער נײַער באַוועגונג אין ניו־יאָרק. זײַן ייִדישלעך קול האָט געהאַט אַ גרויסע השפּעה אויף די זינגערס איבער דער וועלט, וועלכע האָבן גאָרנישט געוווּסט פֿון דעם עלטערן ייִדישן געזאַנגסטיל.
אין ניו־יאָרק האָט ער זיך באַקענט און געפֿאָרשט עכטע פֿאָלקס־קינסטלער, ווי די זינגערין בראָניע סאַקינאַ, די פּאָעטעסע און זינגערין ביילע גאָטעסמאַן, דעם פֿידלער לעאָן שוואַרץ און דעם קלאַרנעטיסט גערמאַן גאָלדענשטיין. אין לאָס־אַנדזשעלעס האָט ער רעקאָרדירט און דאָקומענטירט דעם פּויליש־ייִדישן פּײַקלער בען בייזלער. אַזוי אַרום איז אַלפּערט געוואָרן כּמעט די איינציקע בריק צווישן דעם עלטערן דור פֿאָלקמוזיקער פֿון מיזרח־אייראָפּע און די אַמעריקאַנער געבוירענע זינגער און קלעזמאָרים.
ווי אַ זינגער איז מיישקע אַלפּערט נישט בלויז געווען אַ פּיאָנער וואָס שייך געזאַנגסטיל, נאָר אויך ווי אַ שאַפֿער פֿון נײַע לידער אויף ייִדיש. די דאָזיקע לידער קען מען הערן אויף די רעקאָרדירונגען פֿון דער גרופּע „בראַווע אַלטע וועלט‟. נאָך דעם ווי ער האָט פֿאַרלאָזט „קאַפּעליע‟, האָט אַלפּערט יאָרן לאַנג זיך באַטייליקט אין „בראַווע אַלטע וועלט‟, וואָס איז אויפֿגעטראָטן מער אין אייראָפּע ווי אין אַמעריקע. זייער רעקאָרדירונג פֿון לאָדזשער געטאָ־לידער איז אָנערקענט געוואָרן ווי איינע פֿון די בעסטע קאָמפּאַקטלעך פֿונעם אַזוי־גערופֿענעם קלעזמער־אויפֿלעב.
[…]
